Destinasyon İmajı, Algılanan Değer, Turist Tatmini ve Davranışsal Niyet Arasındaki ilişki: Safranbolu Örneği

Dünya Miras Listesi’nde yer alan Safranbolu, Osmanlı mimarisini ve geleneksel şehir dokusunu başarıyla koruyan yapılarıyla, Batı Karadeniz Bölgesi’nin en önemli kültür turizmi destinasyonlarından biri olarak öne çıkmaktadır. Tarihi ve mimari mirasıyla ulusal ve uluslararası düzeyde artan bir ilgi gören Safranbolu, kültürel zenginlikleri ve özgün mimarisi sayesinde her yıl giderek daha fazla ziyaretçi çekmektedir. Bu durum, Safranbolu’nun kültürel turizmdeki konumunu güçlendirmekte ve destinasyonun sürdürülebilir turizm potansiyelini artırmaktadır. Artan ziyaretçi sayısı, Safranbolu'nun hem ekonomik gelişimine hem de dünya mirası rolünü pekiştiren turistik değerine önemli bir katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada, Safranbolu’nun kültürel miras olarak sahip olduğu önemin, yerli turistler açısından nasıl algılandığı ve bu algının turizm deneyimi üzerindeki etkileri incelenmiştir. Literatürde, destinasyon imajı, algılanan değer, turist tatmini ve davranışsal niyet arasındaki ilişkileri ile ilgili çalışmalar bulunsa da bu çalışmalar büyük ölçekli veya popüler turizm destinasyonlarına odaklanmış olup, kültürel miras destinasyonları ve özellikle Dünya Miras Listesi'nde yer alan yerler açısından sınırlı kaldığı görülmektedir. Safranbolu gibi özgün mimarisi ve tarihi yapılarıyla ön plana çıkmış destinasyonlar için bu ilişkilerin daha derinlemesine incelenmesi, literatürdeki önemli bir boşluğu doldurması düşünülmektedir. Bu bağlamda çalışmada, Safranbolu Dünya Miras Kentini ziyaret eden yerli turistlerin destinasyon imajı, algılanan değer, turist tatmini ve davranışsal niyet arasındaki ilişkileri analiz etmeyi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, çalışmada nicel araştırma yöntemi kullanılmış ve veri toplama tekniği olarak anket tekniği tercih edilmiştir. Toplamda 410 yerli turistin dahil olduğu çalışmada SPSS programı kullanılarak elde edilen veriler analizlere tabi tutulmuştur. Verilerin analizinde, açıklayıcı faktör analizi, güvenirlik analizi, korelasyon ve regresyon analizlerinden yararlanılmıştır. Verilerin analiz sürecinde, ilk olarak açıklayıcı faktör analizi uygulanarak, anket maddelerinin belirli faktörler altında toplanma eğilimleri değerlendirilmiştir. Bu adım, çalışmanın kavramsal çerçevesine uygun olarak veri setinin yapı geçerliğini test etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Güvenirlik analizi, veri setinin içsel tutarlılığını ölçmek için Cronbach's Alpha katsayısı kullanılarak yapılmıştır. Bu, anketin güvenilirliğini ve tutarlılığını sağlamlaştırmak için önemli bir adımdır. Korelasyon analizi, değişkenler arasındaki ilişkilerin yönünü ve gücünü belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu analiz, destinasyon imajı, algılanan değer, turist tatmini ve davranışsal niyet arasındaki potansiyel ilişkileri ortaya koymayı hedeflemiştir Son olarak, regresyon analizi kullanılarak, bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkenler üzerindeki etkileri daha derinlemesine incelenmiştir. Bu analiz, özellikle destinasyon imajının algılanan değer, turist tatmini ve davranışsal niyet üzerindeki etkilerini anlamak açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmada, destinasyon imajı, algılanan değer, turist tatmini ve davranışsal niyetler arasındaki ilişkileri incelemiştir. Elde edilen bulgulara göre, destinasyon imajının; bilgi hizmetleri, yiyecekler ve turizm işletmeleri olmak üzere 3 alt boyuttan oluştuğu ve boyutların algılanan değeri olumlu yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Benzer şekilde, algılanan değerin turist tatminini artırdığı ve aynı zamanda algılanan değerin davranışsal niyeti güçlendirdiği belirlenmiştir. Ayrıca, turist tatmininin davranışsal niyetle arasında pozitif bir ilişki tespit edilmiştir. Çalışmnın önemli bulgularından biri, yerli turistlerin Safranbolu’nun algılanan değerini olumlu yönde değerlendirmeleridir. Turistler, Safranbolu ziyaretleri sırasında kendilerini güvende ve mutlu hissetmiş, bu destinasyondan yüksek düzeyde tatminle ayrılmışlardır. Ayrıca, yerli turistlerin davranışsal niyetlerinin yüksek olması, Safranbolu’yu tekrar ziyaret etme isteğini ve bu destinasyonu yakın çevrelerine önerme eğilimlerini ortya çıkarmaktadır. Buna göre, Safranbolu’nun turistik çekiciliğini ve ziyaretçileri üzerinde bıraktığı kalıcı olumlu izlenimi vurgulamaktadır. Bu bulgular, kültürel miras destinasyonlarına yönelik turizm yönetimi ve pazarlama stratejilerinin geliştirilmesinde değerli katkılar sağlamakta ve literatürdeki boşluğun giderilmesine yönelik önemli bir adım teşkil etmektedir. Özellikle, Safranbolu gibi Dünya Miras Listesi’nde yer alan destinasyonlar için bu tür çalışmalar, turist deneyimlerinin optimize edilmesi ve destinasyonun sürdürülebilirliğinin sağlanması açısından kritik öneme sahiptir.